Met gezond verstand; daar draaide het om tijdens de inspiratiedag voor onze relaties die werkzaam zijn in ziekenhuizen & revalidatiecentra vorige week. Hoe kun je patiënten, bezoekers en medewerkers (onbewust) gezondere keuzes laten maken? Samen met Goede Zorg Proef Je, ziekenhuis Rijnstate, een gedragspsycholoog en alle aanwezigen gingen we verder in op de aanpak hiervan. En dat alles met een beetje gezond verstand.
Een gezond voedingsaanbod
De doelen van Goede Zorg Proef Je zijn helder: in 2025 50% van de ziekenhuizen meekrijgen in het aanbieden van een gezond voedingsaanbod volgens de richtlijnen en in 2030 alle ziekenhuizen in Nederland. Iris de Koning, projectcoördinator bij Goede Zorg Proef Je, snapt maar al te goed dat dit niet van de een op andere dag haalbaar is. Daarom geeft Goede Zorg Proef Je naast richtlijnen ook handvaten om de ziekenhuizen te ondersteunen in deze transitie.
"Tijdens de online meetings met het aangesloten netwerk worden kennis en ervaringen met elkaar gedeeld. Hierin praten we bijvoorbeeld over een gezonder basisassortiment, portiegroottes en het maaltijdmoment en helpen we met interne communicatie", legt Iris uit. "We zien dat iedereen er op zijn eigen manier mee bezig is. En dat is goed. Er zijn namelijk meerdere manieren om de verandering door te voeren. Zo vervangt het ene ziekenhuis vijf frituursnacks voor nog maar twee opties, biedt een ander ziekenhuis nog maar één dag in de week een frituursnack aan en kiest de ander ervoor om helemaal geen frituursnacks meer aan te bieden. Er is geen goed of fout, als je maar begint", benadrukt Iris de Koning.
De eerste stappen zijn gezet bij Rijnstate
“Wij zijn in 2021 begonnen met de eerste stappen naar een gezonder voedingsaanbod en hierin is Huuskes vanaf het begin betrokken geweest,” begint Jolanda Volman, beleidsadviseur voeding bij Rijnstate. "We zijn begonnen door alle richtlijnen van Goede Zorg Proef Je onder elkaar te zetten en deze naast ons huidige aanbod te leggen. Vervolgens hebben we een doel gesteld om met een nieuw basisassortiment dichter bij de richtlijnen te komen."
Zo'n nieuw basisassortiment aanbieden is niet zomaar geregeld, weet Merel Ambrosius, diëtist bij Rijnstate: "Langzaam voeren we steeds meer kleine veranderingen door. Zo bieden we nu bijvoorbeeld standaard 100 gram rauwkost aan bij de warme maaltijd, om aan het doel van 200 gram groenten te komen. Verder hebben we alle vruchtensappen vervangen, bieden we margarine aan in plaats van roomboter en zijn alle broden en pasta's nu op basis van volkoren."
Dat deze veranderingen doorvoeren tijd kost, dat realiseert Rijnstate zich goed. Jolanda legt uit: “Het is belangrijk om continu iedereen betrokken te houden bij het proces. Een betrokken medewerker, die écht begrijpt waarom de veranderingen plaats vinden, wordt drager van de visie. De servicemedewerker is namelijk degene die de patiënt enthousiast moet maken.” Rijnstate hoopt andere ziekenhuizen te inspireren. "Elkaar helpen en informatie uitwisselen is belangrijk, al doen we het allemaal op onze eigen manier, iedereen is met hetzelfde thema bezig. Daarom zijn evenementen zoals deze waardevol." Jolande sluit af met de motiverende woorden: “Het is een hele klus, maar laat je niet afschikken, want ook wij doen er al drie jaar over en zijn er nog steeds niet. Het enige wat je moet doen is de eerste stap zetten.”
Een duwtje richting een gezonde keuze
"Slechts 5% van onze keuzes maken we bewust." Met deze uitspraak heeft Diede Vendrig, gedragspsycholoog, direct de aandacht. "De andere 95% van de keuzes maken we onbewust op basis van gevoel en emoties. Dat we die keuzes onbewust maken, betekent niet dat we er geen invloed op kunnen hebben,” legt Diede uit. “Door middel van nudging, een psychologische manier om gewenst gedrag te stimuleren, kunnen we keuzes beïnvloeden. Dit kan door informatie anders te verwoorden. Zes suikerklontjes geeft vaak een beter beeld dan 24 gram suiker. Met deze manier speel je in op kennis. Een andere manier is inspelen op emotie. Mensen blijven kuddedieren, dus wanneer je een gezonder gerecht bestempeld als ‘bestseller’ zullen mensen eerder dezelfde keuze maken. Als laatste nudgingmiddel kan je de gezonde keuze ook makkelijker maken. Denk hierbij aan het voorsnijden van fruit of de gezonde keuze voorop leggen. Naast emotie en kennis, is ook gemak belangrijk”
“De bestaande motivaties versterken is bij nudging onmisbaar. Lekker gesport? Neem deze gezonde salade. Hier is al een motivatie om gezond bezig te zijn aanwezig en versterk je die door te sturen naar een gezonde maaltijd.” licht Diede toe. “Onderzoek wat het gewenste gedrag activeert en speel hier op in. Zo kan je voor je het doorhebt een duwtje richting de gezonde keuze te geven.”
Een voedingsconcept voor de ziekenhuizen
Tijdens deze inspiratiedag presenteerden Niels Wassink, accountmanager Cure en Milou Veldhuis, projectmanager diëtetiek van Huuskes, een compleet uitgedacht menu gericht op sneller herstel. Dit menu 'Samen Beter' is volledig gebaseerd op de richtlijnen van Goede Zorg Proef Je en maakt gebruik van zes maaltijdmomenten per dag. Daarnaast staat verleiding van de patiënt centraal door middel van aantrekkelijke presentatie in kleinere porties.
Samen Beter
"Gezonde, voedzame en lekkere maaltijd zijn belangrijk tijdens het verblijf van patiënten in een ziekenhuis. Ze dragen bij aan sneller herstel, minder ondervoeding en minder complicaties. Om ervoor te zorgen dat patiënten ook daadwerkelijk voldoende eten en daarmee genoeg energie en eiwitten binnen krijgen zijn meerdere maaltijdmomenten en een aanbodgerichte werkwijze essentieel," vertelt Milou. Niels vult aan: "Dit vraagt om een andere werkwijze. Goede voeding in een slim voedingsconcept heeft de potentie om het aantal ligdagen te verminderen, patiënttevredenheid te verhogen en kan positief bijdragen aan het algehele imago van een ziekenhuis. Dit maakt een goed voedingsaanbod niet alleen van belang voor patiënten, maar effectief voor ziekenhuizen zelf."
Iedereen die aanwezig was willen wij hartelijk bedanken voor hun aanwezigheid. De hoge opkomst laat zien dat we elkaar willen blijven ontmoeten, om met elkaar te verbeteren en ontwikkelen. Met gezond verstand bereiden wij ons voor op een volgende inspiratiesessie!
Ben je benieuwd naar dit voedingsconcept, neem dan contact op met jouw accountmanager of bezoek onze stand bij Zorg&Food.