Het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem is een regionaal ziekenhuis met sterke maatschappelijke ambities. Zo staat in de organisatievisie dat het Slingeland Ziekenhuis het beste regionale gezondheidscentrum van Nederland wil worden, om zo de vitaliteit van mensen in de Achterhoek zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen. Deze drijfveren vertalen zich in eigenzinnige keuzes waarvan de implementatie in het hele land met veel belangstelling wordt gevolgd.
Eigen beheer
Jeroen Mulder speelt als teamleider eten & drinken bij het Slingeland Ziekenhuis een actieve rol in de uitvoering van de genoemde keuzes. “Onze visie impliceert dat we zoveel mogelijk processen in eigen beheer willen houden, zodat we er met eigen kennis en kunde zoveel mogelijk controle over hebben. Zo hebben wij er heel bewust voor gekozen zelf te blijven koken. Veel ziekenhuizen besluiten de maaltijdvoorziening uit te besteden, wij vinden het juist goed om onze centrale keuken in stand te houden. Dat geeft ons veel voordelen op het gebied van service en gastvrijheid. Je hebt meer flexibiliteit om aan specifieke wensen tegemoet te komen.”
Maatwerk in gastvrijheid
Om het idee van zelf koken optimaal in te vullen, ging het Slingeland Ziekenhuis zo’n vijf jaar geleden via een aanbesteding op zoek naar een geschikte leverancier. “We hadden behoefte aan een partner die niet alleen producten kon leveren maar ons ook kon ondersteunen in het maken van de juiste keuzes op het gebied van gastvrijheid en voeding. Huuskes heeft toen veel indruk op ons gemaakt, bijvoorbeeld door al onze processen grondig door te spitten en zelfs mee te kijken naar mogelijke wijzigingen in de organisatiestructuur. Dat was erg inspirerend.” Niels Wassink is als accountmanager namens Huuskes nauw betrokken bij alles wat er op het gebied van voeding gebeurt bij Slingeland. Hij ziet de voordelen van de keuze voor zelf koken. “Door zelf te koken, kun je als ziekenhuis veel beter maatwerk leveren, dicht bij de patiënt. Je hebt zelf de regie.
Zelf de afdeling op
En het mooie van de invulling die Slingeland eraan geeft, is dat het hier voor iedereen ook heel duidelijk is dat er zelf wordt gekookt.” Jeroen knikt: “Onze koks en keukenassistenten gaan vaak als ambassadeur de afdelingen op. Ze vragen dan echt hoe het smaakt en of er nog wensen zijn om het anders te doen. Patiënten die jarig zijn of iets anders te vieren hebben, krijgen een à la carte-kaart om van te kiezen. De partner mag dan gratis mee-eten. Naast de feedback die we uit deze directe contacten opdoen, maken we voor optimalisatie ook gebruik van de resultaten van onze feedbackradar. Daarmee meten we continu alles wat met gastenservice te maken heeft, en dat begint al wanneer mensen de parkeerplaats op komen rijden. In onze ervaring heb je aan zulke rechtstreekse feedback meer dan aan de bevindingen van een extern testpanel. Onze resultaten komen echt bij onze eigen mensen vandaan.”
Regionale producten
De maatschappelijk gedreven visie van het Slingeland Ziekenhuis heeft ook consequenties voor de keuze van voedingsmiddelen, legt Jeroen uit: “Voeding is maar anderhalf à twee procent van het budget van een ziekenhuis. Maar de maaltijd is altijd het gesprek van de dag, het is iets dat veel impact heeft. Met goede voeding draag je niet alleen bij aan een voorspoedig herstel van patiënten maar kun je ook enorm veel goodwill kweken. Daarom proberen wij zo veel mogelijk voedingsmiddelen uit onze eigen regio te halen. Regionale producten, zoals kip, brood, eieren en fruit, geven identiteit en herkenbaarheid. Bovendien bieden ze voordelen op het gebied van duurzaamheid en geven ze ons de mogelijkheid om ondernemers in de regio te ondersteunen.”
Duurzaamheid
Niels Wassink onderstreept dat Slingeland maatschappelijk verantwoord ondernemen serieus neemt: “Hier is het geen window dressing, ze maken het echt waar in de praktijk. Heel direct, zonder oeverloos vergaderen. Als Huuskes worden we daar enthousiast van en proberen we er zoveel mogelijk in mee te gaan. Momenteel kunnen we nog niet garanderen dat we altijd een ei van Achterhoekse bodem kunnen aanbieden. Voor ons is het best lastig om met regionale partijen zaken te doen. Dat komt door volumeafspraken, maar ook door certificeringen en regelgeving waaraan wij als grote partij moeten voldoen.
Wij hebben duurzaam ondernemen ver doorgevoerd in ons beleid. Maar duurzaam beleid betekent nog niet dat je ook alleen maar duurzame producten levert. Onze uitdaging is het om als duurzaam bedrijf ook zoveel mogelijk duurzame producten te leveren. Dan snijdt het mes echt aan twee kanten. We zijn nu goed aan het kijken hoe we dat kunnen realiseren.” Jeroen: “Het liefst willen we ook regionale producten zoveel mogelijk via Huuskes inkopen, want versnipperde inkoop bij allemaal kleine leveranciers leidt ook weer tot extra kosten. Af en toe is het wel een complexe logistieke puzzel, maar onze visies sluiten echt op elkaar aan. Dat is het belangrijkste.”
Meer budget door minder voedselderving
De inkoop van voedingsmiddelen bij regionale partijen brengt meestal wat meer kosten met zich mee. Maar daar heeft men iets op gevonden, aldus Jeroen: “We zijn eens gaan kijken hoeveel voedsel er bij ons werd verspild. Tot onze schrik bleek dat wel 45 procent te zijn. Toen hebben we met behulp van LEAN een proces in gang gezet om die verspilling te reduceren. In de praktijk is dat een kwestie van overal op zoek gaan naar meer efficiency en heel vaak de ‘waarom-vraag’ stellen. We hebben drie meetmomenten toegepast: wat komt terug van het personeelsrestaurant, wat houden we over na het portioneren en wat krijgen we retour van de patiënten? Bij dat laatste aspect blijkt twee derde van de derving te zitten, dus daar kun je veel winst behalen.
Die winst kan trouwens ook zitten in heel simpele dingen, zoals ervoor zorgen dat maaltijden voor patiënten die diezelfde dag met ontslag gaan, niet onnodig geproduceerd worden. In het hele LEAN-traject hebben we samen stapjes gemaakt en hebben we de derving naar beneden zien gaan. Om iedereen scherp te houden, blijven we gewoon meten, de eerste twee en de laatste twee weken van elke cyclus. Succesjes vieren we ook steeds, dat werkt overtuigend voor het team; het gevoel hebben dat je aan het winnen bent. Inmiddels hebben we de derving al teruggebracht tot onder de 20 procent.” Niels: “En dat voor een keuken met een gekoppeld proces van koken, portioneren en consumeren en altijd een vast eetmoment. Dan is 20 procent echt heel laag. Dit is wat mij betreft de essentie van duurzaamheid. Heel vaak wordt alleen naar de duurzaamheid van het ingekochte product gekeken, maar het terugdringen van derving is nog veel duurzamer.”
Continu optimaliseren
Over vijf jaar verhuist het Slingeland Ziekenhuis naar een nieuwbouwlocatie. Jeroen verwacht dat de derving dan nog verder omlaag kan: “In de nieuwbouw gaan we ons proces ontkoppelen. Mensen kunnen dan op verschillende tijdstippen een warme maaltijd nuttigen. Misschien gaan we zelfs wel met meerdere eetmomenten werken. Door mensen nog meer op maat te bedienen, kunnen we de verspilling nog verder reduceren. En wat we door die besparing overhouden, kunnen we dus investeren in regionale inkoop.” Jeroen vindt dat de kracht van regionale producten voor een belangrijk deel zit in herkenbaarheid en emotie. “We zijn nu ook op zoek naar manieren om de herkomst van producten te communiceren naar de patiënt. Voor de toekomst kun je dan bijvoorbeeld denken aan filmpjes waarop de regionale fruitteler iets vertelt over zijn appels. Dat is de beleving die we zoeken. Zo blijven we de komende tijd doorgaan met optimaliseren. Het is een continu proces waar we Huuskes ook echt bij betrekken als sparringpartner. Onze samenwerking gaat veel verder dan alleen het product. We versterken elkaar op allerlei fronten.”